Czy można uzależnić się od olejków CBD?

Kryteria diagnostyczne DSM-5 dla niebezpiecznego lub zaburzonego używania substancji oraz dla uzależnień odwołują się przede wszystkim do dwóch wskaźników: rozwoju tolerancji na substancję (potrzeba przyjmowania coraz większych dawek, aby osiągnąć pożądany efekt dopaminowy) oraz pojawianiu się symptomów odstawiennych (mózg przyzwyczajony do dużych dawek dopaminy reaguje na jej brak). 

Fizjologiczną przyczyną rozwoju tolerancji na substancję jest zmniejszanie się ilości receptorów dopaminowych w miarę jej używania. To z kolei przekłada się na konieczność dostarczania organizmowi coraz większych dawek, by osiągnąć efekt wyrzutu dużej ilości dopaminy. Regularne używanie substancji psychoaktywnych rozregulowuje układ nagrody i osłabia jego działanie. Efekt odstawienia wiąże się z mniejszą ilością dopaminy uwalnianej bez stymulacji mózgu substancją, przy czym wraz z niższym poziomem dopaminy wzrasta poziom hormonów stresu. 

Używanie substancji zwykle zaczyna się od fazy eksperymentalnej, kiedy motywacją jest ciekawość i chęć zdobywania nowych doświadczeń. Następnym etapem jest używanie okazjonalne, które najczęściej ma miejsce w towarzystwie i daje poczucie integracji z grupą. Z czasem, u części populacji zażywanie substancji zaczyna mieć charakter regularny. W tej fazie substancja zaczyna mieć dodatkowe funkcje w życiu danej osoby, np. wspomniane wyżej regulowanie emocji. U niektórych w kolejnym etapie rozwija się uzależnienie.

Samo uzależnienie również dzieli się na cztery fazy:

• Faza wstępna: używanie towarzyskie, jednak dana osoba aktywnie poszukuje okazji do używania, bo w ten sposób łagodzi swój stres i poprawia samopoczucie. Ta faza może trwać nawet kilka lat, w czasie których potrzebne są coraz większe ilości substancji (tzw. “mocna głowa”). 
• Faza ostrzegawcza: osoba uzależniona nadal zażywa w towarzystwie, lecz potrzebuje większych dawek niż reszta grupy. Pod wpływem substancji zmienia się jej zachowanie (np. z introwertyka staje się “duszą towarzystwa”). Zaczyna się zażywanie przed wyjściem na spotkanie, samotne zażywanie, “urwane filmy”. Stosowanie substancji staje się jedynym skutecznym sposobem na rozładowanie emocji.
• Faza krytyczna: utrata kontroli nad używaniem substancji. Wystarczy, że dana osoba zażyje niewielką ilość, by nie móc przestać. Zaczynają się ciągi, pojawia się fizyczny przymus zażywania i jego negatywne konsekwencje, które odbijają się na pracy, szkole, rodzinie osoby uzależnionej. Pojawia się efekt odstawienia – stany lękowe, wstyd, obniżony nastrój, bezradność, pustka. 
• Faza chroniczna: osoba uzależniona stale znajduje się pod wpływem substancji, znikają wyrzuty sumienia związane z zażywaniem. Zespół abstynencyjny, poza stanami lękowymi i obniżonym nastrojem, dotyczy już także dolegliwości fizycznych, np. bóli brzucha, nadmiernej potliwość, dreszczy, podwyższonej temperatury. W tej fazie uzależnienia do zaprzestania zażywania potrzebna jest w większości przypadków detoksykacja na oddziale szpitalnym.