Koszyk

Darmowa dostawa od 150zł

Co to jest biodostępność CBD? Przyswajalność i czas działania dla każdego ze sposobów przyjmowania CBD

Biodostępność to pojęcie z farmakologii, określające stopień i szybkość z jaką dana substancja wchłania się do krwioobiegu. W przypadku kannabidiolu uwzględnia zatem ile z zażywanego CBD jesteśmy w stanie wykorzystać w praktyce. Przyjęcie określonej dawki to jedno, a to ile CBD trafi do krwi i układu endokannabinoidowego, to zupełnie inna sprawa. 

Wiedza na temat biodostępności CBD z różnych źródeł jest o tyle istotna, że umożliwia dokonanie trafnego wyboru co do sposobu podaży kannabidiolu, w zależności od oczekiwanych efektów. Metod przyjmowania jest kilka i każda z nich cechuje się inną biodostępnością, szybkością reakcji, a także czasem działania CBD w organiźmie.

Sposób podania, a biodostępność CBD

Najwyższa biodostępność jakiejkolwiek substancji ma miejsce wyłącznie w przypadku dożylnej podaży, kiedy to do krwiobiegu trafia 100% składnika aktywnego. Z praktycznych względów metoda ta nie może być stosowana dla CBD w warunkach domowych. Co więcej, poziom CBD we krwi po podaniu dożylnym gwałtownie spada. Pomimo wyższej biodostępności czas działania na organizm jest zdecydowanie krótszy. 

Każda inna metoda przyjmowania CBD wiąże się z obniżeniem biodostępności, ponieważ podawany związek musi dodatkowo przejść przez kolejne bariery, np. układ pokarmowy w przypadku podaży doustnej czy pęcherzyki płucne w przypadku wdychania CBD. 

Niestety istnieje niewielka ilość badań określających biodostępność samego CBD u ludzi. Zdecydowana większość dotyczy oceny biodostępności CBD w połączeniu z THC lub w ekstrakcie z konopi indyjskich. Warto więc mieć na uwadze, że podane wartości są orientacyjne.

Doustnie 

doustna

Do doustnych preparatów zawierających CBD zalicza się:

  • kapsułki,
  • żelki,
  • gumy,
  • żywność (np. ciasteczka, batoniki) i
  • napoje.

Ta forma podania CBD wykazuje najniższą biodostępność. Problem z doustną przyswajalnością CBD wynika z faktu, że jest on wysoce lipofilową cząsteczką (rozpuszczalną w tłuszczach) o bardzo niskiej rozpuszczalności w wodzie. A to z kolei stanowi poważne wyzwanie dla organizmu.

Spora część podanego w ten sposób kannabidiolu nie ma jakiejkolwiek możliwości zadziałać, ponieważ jest od razu wydalana w stanie nienaruszonym lub w postaci koniugatów glukuronidu. Kolejny duży procent CBD ulega zniszczeniu pod wpływem działania enzymów trawiennych. W efekcie przez ścianę jelita wchłania się niewielka ilość CBD, a i tak ulega ona jeszcze metabolizmowi w wątrobie. 

Ten intensywny metabolizm pierwszego przejścia (ang. first pass effect) sprawia, że ilość CBD, która trafia ostatecznie do krwioobiegu jest zdecydowanie niższa niż ta podana w preparacie. Tym sposobem średnia przyswajalność CBD podana doustnie wynosi 6-19%, zaś jego maksymalne stężenie w osoczu osiągane jest zwykle po 60 – 120 minutach od podania.

Z drugiej strony zaobserwowano, że podane w ten sposób CBD działa dłużej w porównaniu do innych metod. Średni czas działania CBD podawanego doustnie określa się na 6-8 godzin.

Wady

  • niska bioprzyswajalność,
  • długi czas oczekiwania na pojawienie się efektów,
  • produkty te oprócz CBD zawierają także cukry proste i substancje konserwujące.

Zalety

  • stosunkowo długi czas działania,
  • łatwy sposób podania.

Metoda podjęzykowa

podjezykowa

Do podjęzykowych preparatów zawierających CBD zalicza się:

Kannabidiol wchłania się bezpośrednio do krwioobiegu przez błonę śluzową pod językiem, a także przez układ pokarmowy po połknięciu, dzięki czemu uzyskuje się przedłużone działanie. 

Warto pamiętać o tym, aby przytrzymać olejek pod językiem przez ok. 30-60 sekund. Jest to niezwykle ważny etap, ponieważ dzięki temu wydłuża się czas kontaktu olejku z błonami śluzowymi, zanim dostanie się on do przewodu pokarmowego. A to z kolei wpływa na realny wzrost wchłanialności CBD. 

Biodostępność CBD podawanego podjęzykowo wynosi średnio 10-35%. Czas konieczny do pojawienia się efektów jest zdecydowanie krótszy w porównaniu do metody doustnej i wynosi ok. 20 minut, zaś czas działania w organizmie to ok. 4-6 godzin.

Wady

  • umiarkowana bioprzyswajalność.

Zalety

  • krótki czas oczekiwania na efekty,
  • stosunkowo długi czas działania,
  • najkorzystniejszy stosunek długości czasu wchłaniania do czasu działania CBD,
  • obecność tłuszczu w olejku, który zwiększa bioprzyswajalność CBD,
  • łatwy sposób podania.

Wdychanie

wdychanie

Do metod umożliwiających przyjęcie CBD drogą oddechową zalicza się:

  • palenie suszu,
  • wapowanie,
  • inhalację.

Przyjmowanie CBD drogą oddechową zwiększa jego biodostępność, ponieważ kannabidiol przedostaje się bezpośrednio z pęcherzyków płucnych do krwi. Znaczenie w tym przypadku ma również głębokość oraz długość wdechów – technika palenia istotnie wpływa na poziom wchłaniania kannabidiolu.

Palenie suszu bogatego w CBD, wapowanie czy inhalacja daje 11 – 56% biodostępności (średnia wynosi 31%). Maksymalne stężenie w osoczu pojawia się w ciągu 3-10 minut, po czym następuje gwałtowny jego spadek. Czas działania CBD w organiźmie jest w tym przypadku zdecydowanie krótszy, gdyż wynosi 2-3 godziny.

Palenie suszu posiada jednak dużą wadę. W trakcie palenia powstają toksyczne i rakotwórcze produkty uboczne spalania (m.in. fluoren, piren, akryloamid), które mogą prowadzić do uszkodzeń płuc. W przypadku waporyzacji ryzyko to jest prawdopodobnie mniejsze i zależy od rodzaju użytego kartridża.

Niemniej jednak istnieją obawy także o bezpieczeństwo waporyzacji: w 2019 roku w USA zaobserwowano niepokojący wzrost zachorowania na EVALI, czyli uszkodzenie płuc związane z używaniem e-papierosów lub produktów waporyzacji. 

Bezpieczną metodą podania CBD drogą oddechową jest inhalacja za pomocą nebuliztora, podczas której nie ma ryzyka wdychania toksycznych substancji. Sposób ten cechuje się wysoką wchłanialnością kannabinoidów (rzędu kilku minut), jednak zaobserwowano uciążliwe skutki uboczne w postaci kaszlu i drapania w gardle.

Wady

  • krótki czas działania,
  • zwiększone ryzyko uszkodzeń płuc oraz nowotworów płuc,
  • brak kontroli nad ilością i rodzajem dostarczanych w trakcie waporyzacji kannabinoidów – niektóre z nich ulegają degradacji pod wpływem wysokiej temperatury.

Zalety

  • najwyższa biodostępność,
  • najszybszy czas wchłaniania.

Aplikacja miejscowa na skórę

skora

Do preparatów zawierających kannabinoidy stosowanych na skórę zalicza się:

  • plastry,
  • maści,
  • kremy,
  • żele,
  • balsamy.

Aplikacja na skórę pozwala na dotarcie kannabinoidów do konkretnych receptorów endokannabinoidowych. W końcu skóra – jako największy narząd naszego ciała – również zawiera specyficzne receptory dla kannabinoidów. 

Ta metoda podaży CBD wydaje się szczególnie wskazana w przypadku miejscowego osłabiania bólu (np. w stwardnieniu rozsianym, bólach stawów przy RZS, bólach mięśni) czy problemach dermatologicznych (trądzik, AZS, łuszczyca). 

Podobnie jak w doustnej metodzie zażywania CBD, tutaj również problemem wpływającym na obniżenie biodostępności jest hydrofobowość kannabinoidów. Cząsteczki, które nie rozpuszczają się w wodzie są utrzymywane na powierzchni skóry. Istnieją natomiast substancje, poprawiające wchłanianie CBD przez skórę. Preparaty, które je zawierają umożliwiają przedostanie się kannabinoidów ze skóry do krwi.

W badaniach na zwierzętach wykazano skuteczność miejscowego aplikowania kremów i żelów CBD. Niestety nadal brakuje informacji co do biodostępności tej metody u ludzi. Istnieją natomiast dane mówiące o  tym, że CBD przenika przez skórę kilkukrotnie lepiej niż THC. 

Czas wchłaniania CBD podanego na skórę wynosi prawdopodobnie 60-90 minut (nie jest to dokładnie określone). CBD zaaplikowane na skórę zaczyna wchłaniać się w ciągu kilku minut, lecz przedostaje się do krwioobiegu stosunkowo wolno, co daje możliwość utrzymania stałego poziomu we krwi przez dłuższy czas. Czas działania wynosi ok. 4-6 godzin. 

Wady

  • nieznana, prawdopodobnie niska biodostępność,
  • nie każdy produkt gwarantuje przenikanie CBD do krwioobiegu – część działa wyłącznie na poziomie skóry.

Zalety

  • wchłania się zaraz po aplikacji, czas wchłaniania jest rozłożony w czasie na dłuższy okres,
  • stosunkowo długi czas działania bez osiągania szczytowych poziomów,
  • możliwość zastosowania miejscowego u pacjentów z cierpiących na przewlekłe stany zapalne oraz przewlekły ból jako dodatkowa metoda leczenia przy słabej skuteczności konwencjonalnych leków.

Czynniki warunkujące biodostępność CBD

Na biodostępność i farmakokinetykę CBD mają wpływ rozmaite czynniki zewnętrzne i wewnętrzne:

Stan zdrowia

Upośledzona funkcja wątroby wpływa na wzrost stężenia CBD we krwi i wydłużenie czasu działania w porównaniu do osób z prawidłową czynnością tego organu.

Posiłek

Wchłanianie CBD z jedzeniem jest 3-5 razy lepsze w porównaniu do przyjmowania CBD na czczo. Korzystny efekt obserwuje się przy zażyciu CBD razem z pożywieniem, po posiłku oraz bezpośrednio przed posiłkiem.

Obecność pokarmu ma również istotne znaczenie dla procesu eliminacji CBD z organizmu. Otóż zażywanie kannabidiolu z jedzeniem znacząco spowalnia tempo jego usuwania z krwi, dzięki czemu CBD ma szanse dużej oddziaływać na układ endokannabinoidowy.  

Skład posiłku

Ze względu na lipofilność CBD (rozpuszczalność w tłuszczach) posiłki bogate w tłuszcze zwiększają jego przyswajalność. W badaniach na zwierzętach odnotowano blisko 3 – krotnie wyższą biodostępność CBD podawanego razem z tłuszczami. Szczególnie poleca się zdrowe źródła tłuszczów nienasyconych: awokado, orzechy i nasiona, tłuste ryby morskie, oleje roślinne.

Do posiłków spożywanych w porach zażywania CBD warto dodawać zioła i przyprawy, które zawierają aktywne substancje wspomagające wchłaniania CBD do krwioobiegu. Mowa tu szczególnie o piperynie obecnej w czarnym pieprzu. Podaż CBD z dodatkiem piperyny może zwiększać jego przyswajalność nawet kilkukrotnie.

Uwarunkowania genetyczne

Międzyosobnicze różnice w ekspresji i funkcji enzymów CYP450, biorących udział w metabolizmie CBD.

Metoda podania CBD

Mimo, że podawanie CBD drogą oddechową (palenie, waporyzacja, inhalacja) wykazuje najwyższą biodostępność i najszybciej trafia do krwi, to czas działania jest najkrótszy. Z kolei przyjmowanie CBD drogą doustną wpływa na powolne wchłanianie do krwi i wykazuje najniższą bioaktywność, ale za to najdłuższe działanie. 

Można zauważyć zależność, że im szybciej wchłania się CBD do krwi, tym krótszy jest jego czas działania na organizm.

Kompromisem w tej sytuacji wydaje się być podawanie CBD pod język. Metoda ta posiada stosunkowo krótki czas wchłaniania i długi czas działania. Dodatkowym plusem jest łatwość odmierzenia konkretnej dawki oraz bezpieczeństwo. 

W przypadku palenia suszu z kannabidiolem powstają szkodliwe dla płuc substancje, a w żywności z dodatkiem CBD może znajdować się sporo cukru i konserwantów. Podjęzykowe zakrapianie olejku CBD nie daje natomiast żadnych dodatkowych skutków ubocznych.

FAQ

Przyswajalność CBD można zwiększyć podając je razem z posiłkiem zawierającym tłuszcze. Dotyczy to zarówno preparatów przyjmowanych doustnie, jak i podjęzykowo.

Najwyższą biodostępnością, lecz jednocześnie najkrótszym czasem działania, charakteryzuje się podawanie CBD drogą oddechową. 

Kompromis pomiędzy czasem wchłaniania, poziomem biodostępności, czasem działania i skutkami ubocznymi, stanowi metoda podjęzykowa. Mimo niższej biodostępności olejek trafia do krwi stosunkowo szybko i działa zdecydowanie dłużej w porównaniu do metody oddechowej.

CBD jest substancją rozpuszczającą się w tłuszczach, stąd lepsze jego działanie i wchłanianie w towarzystwie olejów roślinnych. 

Długość działania CBD w organiźmie uwarunkowana jest metodą przyjęcia. CBD podawane w żywności działa 6-8 godzin, aplikowane pod język lub miejscowo na skórę 4-6 godzin, zaś wdychane 2-3 godziny.

Bibliografia:

Wszystkie treści znajdujące się na stronie konopio.pl opierają się na ogólnodostępnych informacjach i w żadnym wypadku nie stanowią porady medycznej czy farmaceutycznej. Dokładamy wszelkich starań, aby nasze artykuły dostarczały rzetelną i aktualną wiedzę, jednak wykluczamy jakąkolwiek odpowiedzialność za działania podejmowane przez czytelników strony.

Wszelkie wątpliwości dotyczące stosowania CBD należy konsultować z lekarzem.
Olejki CBD nie są lekami i nie mogą być stosowane jako zamienniki leków.