Dolegliwości bólowe zdarzają się praktycznie każdemu z nas. Mogą mieć charakter przejściowy lub przewlekły. Jeśli pojawiają się coraz częściej, zmuszają do poszukiwania środka, który jak najszybciej złagodzi uciążliwy problem. Najlepiej, aby była to metoda przyjazna dla organizmu, naturalna, wolna od efektów ubocznych, ale i jednocześnie równie skuteczna co leczenie farmakologiczne.
Rozwiązaniem, które wydaje się spełniać wszystkie powyższe kryteria i wykazuje właściwości łagodzące ból, jest olejek konopny. Czy CBD zadziała jednak na każdy rodzaj bólu? Co na ten temat mówią badania?
Ból: definicja i rodzaje
Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu definiuje ból jako: nieprzyjemne doznanie zmysłowe i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki, lub opisywane jako takie uszkodzenie. To swoista reakcja układu nerwowego na drażniące czynniki, pochodzące z zewnątrz i wewnątrz organizmu.
Sposób w jaki ból odczuwa każdy z nas, jest bardzo indywidualny. Tak samo intensywny ból, dla jednych może być całkowicie akceptowalny, dla innych już nie do zniesienia. Wiąże się to z szeregiem różnych czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych.
Na co dzień nie posługujemy się profesjonalnym nazewnictwem, czy klasyfikacją bólu. Opisujemy go raczej według:
- miejsca występowania (jako ból głowy, pleców, brzucha czy mięśni),
- doznań jakie ze sobą niesie (rwący, kłujący, palący, pulsujący czy głęboki) ,
- stopnia nasilenia (łagodny, średni, silny), czy
- długości występowania (krótkotrwały, przewlekły).
Z kolei w środowisku medycznym funkcjonuje zdecydowanie więcej określeń bólu. Wśród tych najbardziej popularnych, można wymienić:
Towarzyszy stanowi zapalnemu, który jest prawidłową odpowiedzią naszego układu odpornościowego na działanie w organizmie rozmaitych czynników uszkadzających tkanki. Oprócz bólu pojawia się także obrzęk, zaczerwienienie, tkliwość tkanki i jej zwiększona ciepłota. Celem toczącego się procesu zapalnego jest ochrona organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi i naprawa uszkodzonych tkanek.
Jeśli stan zapalny trwa kilka dni i prowadzi do wyeliminowania przyczyny, która go wywołała, mówimy o zapaleniu ostrym. Jest to naturalny i skuteczny mechanizm obronny organizmu. Jeżeli natomiast nasz układ odpornościowy nie potrafi usunąć uszkadzającego czynnika, dochodzi do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego. Proces ten towarzyszy m.in. takim schorzeniom jak toczeń układowy, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto, stwardnienie rozsiane, cukrzyca typu I, alergie, czy atopowe zapalenie skóry.
Powstaje w wyniku drażnienia zakończeń nerwowych receptorów bólowych (nocyceptorów) poprzez różne czynniki chemiczne i fizyczne.
Do charakterystycznych przykładów dolegliwości i stanów, wywołujących ból receptorowy należą:
- choroby zwyrodnieniowe stawów, reumatoidalne zapalenie stawów i inne choroby reumatyczne,
- wszelkie urazy (złamania, skręcenie czy stłuczenia),
- stany zapalne,
- ból po zabiegu operacyjnym.
Występuje jako wynik uszkodzenia struktur układu nerwowego. Zwykle opisywany jako ból tępy, kłujący, rozlany, z towarzyszącym uczuciem drętwienia, pieczenia lub mrowienia.
Ból neuropatyczny może być konsekwencją rozmaitych schorzeń, m.in. cukrzycy (neuropatia cukrzycowa), półpaśca czy choroby nowotworowej. Kolejnym przykładem dla tego rodzaju bólu jest ból fantomowy, polegający na odczuciu nieprzyjemnych objawów z amputowanej części ciała.
Pojęcie to określa zjawisko odczuwania bólu, który nie jest spowodowany żadnym zaburzeniem somatycznym czy konkretną jednostką chorobową. Ma swoje podłoże w przewlekłym stresie lub występujących zaburzeniach psychicznych takich jak stany lękowe, depresja, ataki paniki, choroba afektywna dwubiegunowa.
Na jaki rodzaj bólu pomaga CBD?
Kannabidiol może być pomocny w łagodzeniu bólu o rozmaitym podłożu.
Ze względu na swoje właściwości, CBD jest w stanie modulować przebieg odpowiedzi zapalnej. Dzięki temu wykazuje wysoką skuteczność wobec bólu zapalnego.
Równie dobrze radzi sobie w niwelowaniu niedogodności związanych z bólami neuropatycznymi, które mają charakter przewlekły i nie zawsze poddają się leczeniu z zastosowaniem tradycyjnej farmakoterapii. Kannabidiol ogranicza procesy degeneracji i zaniku mięśni, jak również hamuje przekazywanie impulsów nerwowych. To z kolei ogranicza ból oraz towarzyszące mu uczucie drętwienia i pieczenia.
Dzięki wielokierunkowemu działaniu, CBD może niwelować także dolegliwości związane z:
- migreną,
- fibromialgią,
- podagrą,
- rwą kulszową,
- napięciowymi bólami głowy, szyi, karku oraz pleców,
- bólami reumatycznymi, zapalnymi, nowotworowymi, neuropatycznymi, spastycznymi, pooperacyjnymi,
- potreningowymi bólami mięśni, czy
- bolesnym okresem.
W jaki sposób CBD łagodzi ból?
Zmniejszenie bólu w trakcie suplementacji CBD ma swoje źródło w szczególnej relacji kannabidiolu z układem endokannabinoidowym (ECS), czyli nadrzędnym systemem czuwającym nad wewnętrzną równowagą organizmu. Kannabidiol podawany z zewnątrz mobilizuje ECS do produkcji własnych endokannabinoidów, a także hamuje ich rozkład poprzez wpływ na specyficzne enzymy.
Śmiało można stwierdzić, że CBD wspiera prawidłowe funkcjonowanie ECS, zaś sprawny ECS jest podstawą biologicznego dobrostanu i zdrowia człowieka.
Układ endokannabinoidowy
Układ endokannabinoidowy pełni pieczę nad wieloma procesami, nieustannie zachodzącymi w organizmie. Jednym z nich jest właśnie przewodzenie i stopień odczuwania bólu. Wspomniana funkcja ECS wynika z gęstego ulokowania receptorów CB1 w ośrodkowym układzie nerwowym, w miejscach związanych z modulacją i przewodzeniem bólu. Wykazano, że pobudzenie receptorów CB1 jest związane z hamowaniem przewodnictwa bodźców bólowych.
Inna grupa receptorów należących do ECS – receptory CB2 – dominują przede wszystkim w układzie odpornościowym i obwodowym układzie nerwowym. Takie rozmieszczenie receptorów CB2 umożliwia łagodzenie stanów zapalnych, powstających na skutek nadmiernej reakcji układu immunologicznego. CBD hamuje odpowiedź komórkową oraz syntezę cytokin prozapalnych i tym samym łagodzi ból i obrzęk o podłożu zapalnym.
Receptory waniloidowe TRPV-1
CBD, oprócz modulacji ECS, posiada dodatkowo inne mechanizmy działania, umożliwiające zminimalizowanie odczuwanego bólu. Jednym z nich jest oddziaływanie na receptory waniloidowe TRPV-1, znajdujące się przede wszystkim na obwodowych zakończeniach włókien nerwowych. Skutkuje to osłabieniem sygnałów bólowy docierających do mózgu.
Aktywacja receptorów waniloidowych jest szczególnie istotna w redukcji bólu neuropatycznego i o podłożu zapalnym.
Właściwości przeciwbólowe CBD: przegląd badań
Redukcja bólu na skutek stosowania CBD ma potwierdzenie w wielu publikacjach naukowych. Wyniki większości badań opierają się na analizie ankiet wypełnianych przez osoby suplementujące kannabidiol z powodu przewlekłego i uciążliwego bólu. Jak wiadomo, wiarygodność takich prac często może pozostawiać wiele do dyskusji.
Całe szczęście, zainteresowanie naukowców właściwościami CBD jest doskonałą siłą napędową do przeprowadzania coraz bardziej zaawansowanych badań, w tym najcenniejszych – randomizowanych z grupą kontrolną. Pierwsze takie badanie na dużą skalę zostało zrealizowane przez firmę Radical Science – znane są już wstępne wyniki, niebawem pojawi się również szczegółowa publikacja na temat kompletnych rezultatów.
Badanie Advancing CBD Education and Science (ACES) obejmowało aż 3000 osób, które stosowały olejki CBD full spectrum (przeanalizowano 13 różnych amerykańskich marek). Skupiono się na najważniejszych korzyściach zdrowotnych zgłaszanych zwyczajowo w trakcie zażywania CBD: poprawa ogólnego samopoczucia i podniesienie jakości życia, zmniejszenie długotrwałego bólu, redukcja lęku i niepokoju, wzrost jakości snu.
Oto wyniki:
- 71% uczestników badania doświadczyło poprawy samopoczucia i wzrostu jakości życia o 22%,
- u 63% osób odnotowano kliniczną redukcję stanów lękowych,
- 61% badanych odczuło wyraźną poprawę jakości snu,
- u 47% osób odnotowano klinicznie istotną poprawę w odczuwanym bólu,
- 61% uczestników badania zgłosiło efekt działania olejku CBD w ciągu 1 – 4 godzin od zastosowania.
W 2020 roku opublikowano badanie kohortowe, którego celem była ocena wpływu stosowania olejku CBD full spectrum na stosowanie opioidów i wskaźniki jakości życia u osób cierpiących na przewlekły ból. W 8 – tygodniowym badaniu wzięło udział 97 pacjentów zrekrutowanych z prywatnego ośrodka leczenia bólu, przyjmujących opioidy przez co najmniej rok. Prawie wszyscy uczestnicy badania przyjmowali 30 mg CBD na dobę (jedna osoba zażywała 60 mg CBD, zaś dwie osoby 15 mg).
Wyniki były następujące:
- 94% badanych zgłosiło poprawę jakości życia,
- 53% chorych zmniejszyło lub wyeliminowało opioidy w ciągu 8 tygodniu od zastosowania CBD,
- 6 uczestników badania zgłosiło redukcję lub rezygnację z przyjmowanych leków przeciwlękowych,
- 4 osoby ograniczyły lub wyeliminowały leki nasenne.
Jak stosować olejek CBD na ból?
Póki co nie ma sztywnych zaleceń co do optymalnej porcji CBD w ramach wsparcia terapii bólu o jakimkolwiek charakterze, źródle czy podłożu. Dla każdego będzie to zupełnie inna ilość, co uwarunkowane jest różnicami w masie ciała, wieku, genetyce, deficytach endokannabinoidów w organizmie, czy współwystępujących chorobach.
Dlatego też, ustalenie odpowiedniej dawki CBD w ramach złagodzenia odczuć bólowych wymaga indywidualnego testowania i obserwacji swojego samopoczucia. Równie istotne są wskazówki wyjaśniające na co jeszcze zwracać uwagę podczas stosowania olejku CBD, aby zauważyć efekty prowadzonej suplementacji.
Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest rozpoczęcie suplementacji od niskiej dawki (10 – 20 mg CBD na dobę) i w razie braku efektu, zwiększenie jej o dodatkowe 10 – 20 mg CBD. Każdorazowo czas obserwacji po zmodyfikowaniu ilości kannabidiolu powinien wynosić ok. 7 dni. Twoja idealna dawka CBD to taka ilość, po której odczuwasz wyraźne zmniejszenie dolegliwości bólowych. Stosuj ją regularnie, rozłożoną na 2 – 3 równe porcje.
Kannabinoidy są niezwykle obiecującą alternatywą dla opioidów i innych środków przeciwbólowych, ponieważ oferują możliwość złagodzenia bólu bez ryzyka niepożądanych skutków ubocznych.
W tym celu warto sięgać wyłącznie po olejki CBD full spectrum, które oprócz kannabidiolu zawierają także terpeny, flawonoidy, CBDa i inne związki aktywne. Olejki posiadające pełny pakiet konopnych składników dają gwarancję wystąpienia efektu otoczenia i silniejszego działania terapeutycznego, w porównaniu do izolatów CBD. Jest to szczególnie istotne jeśli chodzi o uzyskanie ulgi w bólu.
FAQ
Moment wystąpienia przeciwbólowego działania CBD zależny jest od formy podania i czasu wchłaniania preparatu. W badaniu ACES z 2021 roku, większość ankietowanych zadeklarowała zauważenie rezultatów już po 1-4 godzin od momentu zażycia CBD.
Należy mieć jednak na uwadzę, że preparaty z CBD nie są sklasyfikowane jako leki, o działaniu doraźnym, a suplementy diety. By realnie ocenić wpływ kannabidiolu na organizm, należy systematycznie przyjmować ustaloną porcję i obserwować swój organizm, przez co najmniej 7 dni.
Jak pokazują wyniki badań, podczas stosowania preparatów zawierających CBD możliwe jest zmniejszenie dawek leków przeciwbólowych, a nawet całkowite ich wyeliminowanie.
Ze względu na ograniczoną jednak na ten moment liczbę opracowań naukowych w tym temacie, nie zaleca się samodzielnego zastępowania standardowych terapii produktami z CBD. Wdrożenie kannabidiolu jako wsparcia leczenia, zwłaszcza w przypadku osób przewlekle chorych, każdorazowo powinno zostać skonsultowane z lekarzem.
Konfrontując plusy i minusy poszczególnych metod aplikacji kannabidiolu, najskuteczniejszym sposobem na ból wydają się być produkty CBD podawane podjęzykowo, takie jak olejki konopne.
Na szczególną uwagę zasługują olejki CBD typu full spectrum. Poza CBD zawierają one cały wachlarz innych aktywnych składników konopnych, tj. pomniejsze kannabinoidy, terpeny czy flawonoidy, które podane wspólnie, współdziałają ze sobą, potęgując dobroczynne właściwości kannabidiolu. Zjawisko to określa się mianem efektu synergii.
Bibliografia:
- Kostrzewa M, Starowicz K. Potencjał terapeutyczny układu endokannabinoidowego w leczeniu bólu ostrego i przewlekłego. Ból 2015, Tom 16, Nr 2, s. 29-40, DOI: 10.5604/1640324x.1164801.
- https://radiclescience.com/resources/radicle-aces-the-top-line-results-are-in
- Eskander JP, Spall J, Spall A, Shah RV, Kaye AD. Cannabidiol (CBD) as a treatment of acute and chronic back pain: A case series and literature review. J Opioid Manag. 2020 May/Jun;16(3):215-218. doi: 10.5055/jom.2020.0570. PMID: 32421842.
- Baron EP. Medicinal Properties of Cannabinoids, Terpenes, and Flavonoids in Cannabis, and Benefits in Migraine, Headache, and Pain: An Update on Current Evidence and Cannabis Science. Headache. 2018 Jul;58(7):1139-1186. doi: 10.1111/head.13345. PMID: 30152161.
- Mlost J, Bryk M, Starowicz K. Cannabidiol for Pain Treatment: Focus on Pharmacology and Mechanism of Action. Int J Mol Sci. 2020 Nov 23;21(22):8870. doi: 10.3390/ijms21228870. PMID: 33238607; PMCID: PMC7700528.
- Haroutounian S, Ratz Y, Ginosar Y, Furmanov K, Saifi F, Meidan R, Davidson E. The Effect of Medicinal Cannabis on Pain and Quality-of-Life Outcomes in Chronic Pain: A Prospective Open-label Study. Clin J Pain. 2016 Dec;32(12):1036-1043. doi: 10.1097/AJP.0000000000000364. PMID: 26889611.
- Schilling JM, Hughes CG, Wallace MS, Sexton M, Backonja M, Moeller-Bertram T. Cannabidiol as a Treatment for Chronic Pain: A Survey of Patients’ Perspectives and Attitudes. J Pain Res. 2021 May 5;14:1241-1250. doi: 10.2147/JPR.S278718. PMID: 33981161; PMCID: PMC8107012.
Wszystkie treści znajdujące się na stronie konopio.pl opierają się na ogólnodostępnych informacjach i w żadnym wypadku nie stanowią porady medycznej czy farmaceutycznej. Dokładamy wszelkich starań, aby nasze artykuły dostarczały rzetelną i aktualną wiedzę, jednak wykluczamy jakąkolwiek odpowiedzialność za działania podejmowane przez czytelników strony.
Wszelkie wątpliwości dotyczące stosowania CBD należy konsultować z lekarzem.
Olejki CBD nie są lekami i nie mogą być stosowane jako zamienniki leków.