Koszyk

Darmowa dostawa od 150zł

Co to są flawonoidy? Podział, zastosowanie i związek z konopiami

Flawonoidy to organiczne, bioaktywne związki, słynące szczególnie z silnego działania antyoksydacyjnego. Występują powszechnie w liściach, kwiatach, owocach i nasionach roślin, dzięki czemu stanowią znaczący element diety człowieka. Szacuje się, że każdego dnia spożywamy średnio 1 g flawonoidów, choć ich ilość jest uwarunkowana przede wszystkim przez nawyki żywieniowe. 

Dotychczas zidentyfikowano ok. 6000 związków flawonoidowych, z czego dokładnie poznano zaledwie pół tysiąca. Pierwsze flawonoidy wyizolowano z soku cytryny – otrzymały one nazwę “cytryn”. Odkrycia tego dokonał Albert Szent – Gyorgyi w XX wieku. Dopiero później okazało się, że cytryn nie był jedną substancją, lecz mieszaniną różnorodnych związków, a dokładniej rzecz ujmując, flawonoidów. 

Źródła flawonoidów

Źródła flawonoidów(1)

Do najważniejszych źródeł flawonoidów zalicza się:

  • warzywa i owoce (głównie cebula, papryka, pomidory, brokuły, cytrusy, owoce jagodowe, jabłka i winogrona),
  • zboża,
  • nasiona roślin strączkowych,
  • przyprawy,
  • czerwone wino,
  • herbata (szczególnie zielona) i kawa,
  • kakao i gorzka czekolada.

Istotnym źródłem flawonoidów mogą być także leki, suplementy oraz preparaty pochodzenia roślinnego. Warto jednak pamiętać, że nadmierne zażywanie tego typu środków może przyczyniać się do spożycia zbyt dużych ilości flawonoidów, a to z kolei może być szkodliwe (szczególnie u osób przyjmujących regularnie leki).

W przypadku zwiększonego spożycia warzyw i owoców oraz innych naturalnych produktów bogatych we flawonoidy, nie ma obaw o ich nadmierną konsumpcję. 

Flawonoidy w roślinach pełnią szereg istotnych funkcji, m.in.:

  • nadają im różnorodne barwy: od żółtej w cytrynach, przez czerwoną w pomidorach, aż po granatową w jagodach,
  • przyciągają pożyteczne owady zapylające,
  • chronią przed szkodliwym działaniem promieniowania nadfioletowego,
  • chronią przed różnymi stresami biotycznymi i abiotycznymi,
  • chronią przed grzybami, bakteriami i owadami,
  • pełnią funkcję hormonów roślinnych, regulatorów wzrostu i inhibitorów wielu reakcji enzymatycznych,
  • działają jako cząsteczki sygnałowe,
  • mogą pełnić ważną rolę w aklimatyzacji cieplnej rośliny i tolerancji na przemarzanie.

Podział flawonoidów

Flawonoidy zbudowane są z 15-węglowego szkieletu, składającego się z dwóch pierścieni aromatycznych. Różnice w budowie strukturalnej tych związków doprowadziły do podziału flawonoidów na kilka klas (w zależności od źródła informacji można odnaleźć kilka klasyfikacji). 

Poniżej prezentujemy podział flawonoidów z uwzględnieniem konkretnych przykładów oraz występowania.

Flawony

Przykłady

  • apigenina, 
  • luteolina, 
  • diosmina, 
  • tangerytyna.

Występowanie

  • seler, 
  • pietruszka, 
  • czerwona papryka, 
  • cytryna, 
  • tymianek, 
  • czerwony pieprz.

Flawonole

Przykłady

  • kemferol, 
  • kwercetyna, 
  • rutyna, 
  • mirycetyna, 
  • fisteina, 
  • morina.

Występowanie

  • cebula, 
  • brokuły, 
  • kapusta, 
  • sałata,
  • jarmuż, 
  • ciemne winogrona, 
  • jagody, 
  • jabłka, 
  • jagody bzu czarnego, 
  • herbata, 
  • czerwone wino.

Flawanony

Przykłady

  • naryngenina, 
  • naryngina, 
  • hesperydyna, 
  • hesperytyna.

Występowanie

  • grejpfruty, 
  • pomarańcze.

Flawanole

Przykłady

  • katechina, 
  • epikatechina, 
  • epigallokatechina.

Występowanie

  • zielona herbata, 
  • czerwone wino, 
  • ciemna czekolada, 
  • jabłko, 
  • kiwi.

Izoflawony

Przykłady

  • daidzeina, 
  • genisteina.

Występowanie

  • soja i produkty sojowe, 
  • warzywa strączkowe.

Antocyjany

Przykłady

  • cyjanidyna, 
  • pelargonidyna, 
  • malwidyna, 
  • delfinidyna, 
  • peonidyna

Występowanie

  • czerwone wino, 
  • ziarna zbóż, 
  • żurawina, 
  • wiśnie, 
  • truskawki, 
  • winogrona, 
  • aronia, 
  • czarna porzeczka, 
  • czarny bez.

Flawonoidy konopne

W samej konopi siewnej zidentyfikowano ponad 20 flawonoidów, z czego większość to flawony (apigenina, luteolina, chryzoeriol) i flawonole (kemferol i kwercetyna). Szczególną uwagę poświęca się prenylowanym flawonom: kannflawinie A, B i C, wykazującym silne działanie przeciwzapalne. Flawonoidy te często określa się jako unikalne dla Cannabis sativa, choć kannfalwinę A zidentyfikowano także w roślinie Mimulus bigelovii. 

W konopiach flawonoidy można znaleźć w sadzonkach, kwiatach i liściach, niewykrywalne są natomiast w korzeniach i nasionach. 

Flawonoidy obecne w konopi siewnej znajdują się w olejkach CBD full spectrum, dzięki czemu razem z terpenami i innymi fitozwiązkami przyczyniają się do występowania efektu otoczenia (ang. entourage effect). Co za tym idzie, wpływają na skuteczniejsze i silniejsze działanie kannabidiolu (CBD), jako głównego składnika olejku. 

Właściwości i działanie flawonoidów

Flawonoidy wykazują szerokie spektrum prozdrowotnego działania, z czego każda klasa, a nawet każdy związek, ma swoje specyficzne właściwości. Duże znaczenie odgrywają w tym przypadku różnice w budowie strukturalnej flawonoidów. 

Dla przykładu: obecność grupy katecholowej w pierścieniu B kwercetyny warunkuje jej silne działanie przeciwzapalne, podczas gdy dodanie jednej grupy hydroksylowej w pozycji 2 pierścienia B moriny znosi to działanie całkowicie.

Nie sposób jednak opisać funkcji każdej substancji z osobna, dlatego też skupimy się na najważniejszych ogólnych cechach całej grupy flawonoidów.

  • podstawowa i najlepiej zbadana właściwość flawonoidów,
  • chronią komórki przed działaniem reaktywnych form tlenu a w konsekwencji przed stresem oksydacyjnym, prowadzącym do uszkodzeń komórek oraz do ich śmierci; stres oksydacyjny, leży u podłoża starzenia się oraz takich schorzeń jak cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory czy zaburzenia neurodegeneracyjne,
  • mechanizm przeciwutleniającego działania flawonoidów obejmuje: bezpośrednie zmiatanie wolnych rodników, ograniczanie ich powstawania oraz interakcje z różnymi układami enzymatycznymi odpowiedzialnymi za tworzenie wolnych rodników.
  • hamują wytwarzanie enzymów prozapalnych np. lipooksygenazy (LOX) i cyklooksygenazy (COX),
  • hamują wydzielanie cytokin przez komórki tuczne i makrofagi.
  • hamują aktywność niektórych izoenzymów P450, odpowiadających za produkcję wielu prokarcynogenów,
  • wspierają syntezę enzymów, wpływających na usuwanie z organizmu substancji rakotwórczych,
  • niektóre flawonoidy przyczyniają się do indukowania apoptozy (śmierci) komórek nowotworowych, wpływa na to m.in.: ich aktywność przeciwutleniająca i zdolność hamowania wolnych rodników, regulacja ekspresji genów na onkogenach oraz właściwości przeciwzapalne.
  • chronią komórki nerwowe przed uszkodzeniem wywołanym przez neurotoksyny,
  • ograniczają neurodegenerację i odwracają związane z wiekiem uszkodzenia funkcji poznawczych,
  • wywierają korzystny wpływ na pamięć,
  • chronią komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym,
  • działanie neuroprotekcyjne jest uwarunkowane w dużej mierze właściwościami przeciwzapalnymi.
  • skutecznie hamują aktywność wielu wirusów (w tym wirusa grypy i wirusa zapalenia wątroby typu C),
  • wykazują działanie bakteriostatyczne na wiele szczepów bakterii,
  • działanie przeciwgrzybicze przeciwko Candida albicans (dla kwercetyny).

Zastosowanie flawonoidów

Badania populacyjne wykazały, że spożycie flawonoidów jest odwrotnie skorelowane ze śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia. Wiąże się to z ich właściwościami przeciwutleniającymi, przeciwzakrzepowymi, przeciwzapalnymi i obniżania poziomu cholesterolu. Zaobserwowano, że flawonoidy obniżają ciśnienie tętnicze krwi i wpływają korzystnie na stan naczyń krwionośnych. 

Flawonoidy są także powszechnie wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych w przypadku infekcji. Przykładem jest występująca m.in. w skórce cebuli kwercetyna, która jest stosowana jako lek na katar sienny oraz środek przeciwzapalny w zapaleniu zatok i alergii. 

Duże nadzieje upatruje się w przeciwzapalnych właściwościach flawonoidów jako środka leczniczego w przewlekłym stanie zapalnym, który podobnie jak stres oksydacyjny, stanowi integralny czynnik rozwoju chorób przewlekłych (cukrzycy, chorób serca, raka, chorób autoimmunologicznych, zaburzeń neurodegeneracyjnych).

Działanie i zastosowanie flawonoidów

Wymienione wyżej właściwości flawonoidów mogą być pomocne w profilaktyce i leczeniu wielu chorób, lecz konkretne możliwości ich zastosowania terapeutycznego nadal wymagają szczegółowego potwierdzenia w badaniach na żywych organizmach. 

FAQ

Tak, konopio jako olejek full spectrum zawiera flawonoidy występujące naturalnie w konopi siewnej.

Do najbogatszych źródeł flawonoidów należą: warzywa i owoce, przyprawy i zioła, kakao, czerwone wino oraz zielona herbata.

Póki co nie określono ile wynosi zapotrzebowanie organizmu na flawonoidy. Jest to niezwykle złożony temat ze względu na indywidualne predyspozycje przyswajania flawonoidów, ich zróżnicowaną biodostępność, różnorodność związków oraz dużą ilość źródeł, w których występują. 

Nie da się przesadzić z ilością flawonoidów spożywając naturalne produkty żywnościowe. Można natomiast przyjąć za dużo flawonoidów zażywając suplementy lub preparaty zawierające ich skoncentrowane ilości. Jest to szczególnie niebezpieczne dla osób przyjmujących inne leki, ponieważ istnieje ryzyko interakcji pomiędzy lekami, a związkami flawonoidowymi.

Bibliografia:

Wszystkie treści znajdujące się na stronie konopio.pl opierają się na ogólnodostępnych informacjach i w żadnym wypadku nie stanowią porady medycznej czy farmaceutycznej. Dokładamy wszelkich starań, aby nasze artykuły dostarczały rzetelną i aktualną wiedzę, jednak wykluczamy jakąkolwiek odpowiedzialność za działania podejmowane przez czytelników strony.

Wszelkie wątpliwości dotyczące stosowania CBD należy konsultować z lekarzem.
Olejki CBD nie są lekami i nie mogą być stosowane jako zamienniki leków.